დიდი დრო არ გასულა მასშემდეგ, რაც საფრანგეთში საქართველოს ელჩი, გოჩა ჯავახიშვილი გახდა. მისი მრავალწლიანი დიპლომატიური კარიერა, ძირითადად სარანგეთთან არის დაკავშირებული, სადაც სხვადასხვა პოზიციებზე, არაერთი წლის განმავლობაში მუშაობდა. 

 პოლიტიკური თანამდებობებისგან განსხვავებით, იშვიათად, რომ ელჩის დანიშნვას, დიდი რეაზონანსი მოჰყვეს. ხშირად, ეს ამბავი ერთდღიანი "ნიუსია" ხოლმე, რომელიც დიდიწილად, დაინტერსებული პირებისა და ახლობლების ყურადღებს იქცევს. 

ამას იმიტომ ავღნიშნავ, რომ ეს შემთხვევა, ალბათ, განსხვავებულია. ჩემს ირგვლივ, ბევრი ერთმანეთისგან განსხვავებული ადამიანი, პოზიტიურად შეხვდა გოჩა ჯავახიშვილის ელჩად დანიშნვას, რაც გამონაკლის შემთხვევად მივიჩნიე, რადგანაც ახლანდელ დროში, ერთსულოვან რეაქციებს, ხშირად ვერ ვნახავთ. 

კითხვების დიდი ნაწილი,  მათ შორის საფრანგეთის შიდა პოლიტიკაზე, დაუსმელი დამრჩა, რისი მიზეზიც დროის სიმცირია, მაგრამ მთავარ საკითხებზე საუბარი, ვფიქრობ, რომ მაინც მოვახერხეთ. 

გოჩა ჯავახიშვილს პარიზში შევხდი და ინტერვიუც იქ არის ჩაწერილი. 

გილოცავთ ელჩად დანიშნვას და მოდით, ჩვენი საუბარი, შესავლის გარეშე, ყველაზე რთული წერტილიდან დავიწყოთ. ბევრს მიაჩნია, რომ საქართველოსა და საფრანგეთის ურთიერთობა ერთ ადგილზეა გაყინული და განვლილ წლებში, რაიმე მნიშვნელოვანი ცვლილება არ მომხდარა. ამიტომ, პირდაპირ და ცოტა უხეშად რომ ვთქვათ, რა რესურსი აქვს საქართველოს, რომ საფრანგეთისთვის უფრო მიმზიდველი გახდეს?

ჩემი აზრით, საქართველოს მსგავსად, დღეს საფრანგეთსაც უდგას ის მომენტი, როდესაც მიმდინარე გლობალურ სამყაროში, ახალი როლი და ფუნქცია უნდა შეიძინოს. მითუმეტეს, კოვიდის კრიზისისა და უკრაინაში მიმდინარე ომის ფონზე, ბევრ რამ სხვანაირად დალაგდება. რუსეთის აგრესიამ, სრულად შეცვალა პოლიტიკური სტრატეგია ჩვენს რეგიონთან და რუსეთთან მიმართებით, და არამხოლოდ აქ, რადგანაც ცვლილებებია, მათ შორის საფრანგეთსა და აშშ-ს ურთიერთობაში და ევროკავშირის წევრ სახელმწიფოებს შორისაც, შიგნით, სადაც  ერთგვარი კონსოლიდაციის პოლიტიკა, უფრო მეტად აქტუალური გახდა. 

ამ ფონზე, კავკასიის რეგიონი და შავი ზღვა, განსაკუთრებით აქტუალური გახდა და მე ვფიქრობ, რომ საქართველოს, მიუხედავად იმისა, რომ ეკონომიკური განვითარებით, ევროკავშირის სახლმწიფოებს ვერ ვუტოლდებით, აქვს ბევრი საშუალება, რითიც შეუძლია, რომ ღირსეული პარტნიორი იყოს. 

ჩვენ მნიშვნელოვანი წვლილი შეგვაქვს საერთაშორისო უსაფრთხოების განმტკიცებაში და ვფიქრობ, რომ შესაძლოა, საინტერესო ბაზარი გავხდეთ იმ ეკონომიკური აქტორებისთვის, რომლებმაც რუსეთის დატოვება გადაწყვიტეს.

ჩვენ ახლა ვცდილობთ, რომ საქართველო ახლებურად დავანახოთ. უფრო კონკრეტულად რომ ვთქვათ, დავანახოთ საქართველო, როგორც რეგიონალური ცენტრი, რადგანაც ცალკე აღებულს, ხშირ შემთხვევაშუ გვეუბნებიან, რომ ძალიან პატარა ბაზარია და ინტერესი ნაკლები აქვთ. ვფიქრობ, რომ ტრანზიტული ფუნქციის მიღმა, შესაძლებელია საქართველოს ეკონომიკური შესაძლებლობების გაზრდა.

პოლიტიკური კუთხით, სამხრეთ კავკასია, საფრანგეთისთვის, მომავალში უფრო მეტად საინტერესო იქნება. ჩემი აზრით, საფრანგეთი გადახედავს და შეიმუშავებს ახალი გეგმას, ჩვენს რეგიონთან მიმართებით.

შეიძლება ითქვას, რომ ამ დრომდე, საფრანგეთს, სამხრეთ კავკასიის ქვეყნების მიმართ, გამოკვეთილი პოლიტიკა არ ჰქონია. ახლა, ამ მხრივ, გარკვეული ნიშნები გამოჩნდა. 

პრეზიდენტმა სპეციალური წარმომადგენელიც დანიშნა, რომელიც სამხრეთ კავკასიის პოლიტიკაში, საფრანგეთის პრეზიდენტის წარმომადგენელი და მინსკის ჯგუფის თანათავმჯდომარე იქნება. აი, ამ კონტექსტში, საქართველომ გონივრული გათვლით, საკუთარი როლი უნდა გამოკვეთოს. ამ ჭრილში, შესაძლოა ვიგულისხმოთ სხვადასხვა სოციალური და ჰუმანიტარული საკითხებიც, რომელიც საფრნაგეთისთვის დღეს აქტუალურია.

გულისხმობთ ბოლო წლების ტენდენციას, როდესაც საქართველოს მოქალაქეები, საფრანგეთში სამკურნალოდ მიდიან? 

დიახ. მაგალითად, შევძლოთ მიგრაციული ნაკადების მართვა და ამ კუთხით, სიტუაცია დავარეგულიროთ. ჩემს ფრანგ კოლეგებთან მქონდა საუბარი და შევთავაზეთ, რომ ამ მიგრაციული ნაკადების დარეგულირებისთვის, საფრანგეთმა, საქართველოსთან ერთად, სამედიცინო სფეროში შექმნას ისეთი მექანიზმები, რომ ადამიანებს, რომლებიც საფრანგეთში სამკრუნალოდ ჩადიან, რაც ხშირად, პოლიტიკურ პრობლემად გარდაისახება ხოლმე, საქართველოშივე მიეცეთ ამ სერვისების მიღების საშუალება, რაც მათ შორის, გაზრდის ჩვენი სამედიცინო სფეროს რესურსებსა და შესაძლებლობას. 

ასევე შესაძლებელია, რომ ფრანგმა ექიმებმა, გამოცდილება გაუზიარონ ქართველ კოლეგებს და ადგილზევე შეძლონ დახმარების გაწევა. ბევრის თქმა შეიძლება, თუმცა, ჯერ მხოლოდ მონახაზზეა საუბარი, ამიტომ ვარჩევ, რომ მეტი დეტალი აღარ ვთქვა, მაგრამ თუკი ამ მიმართულებით საკითხი გადაიჭრა, ვფიქრობ, რომ ეს ჩვენ ხელს შეგვიწყობს პოლიტიკურ კონტექსტშიც, რადგანაც საფრანგეთმა უნდა დიანახოს, რომ ეს პრობლემა გვადარდებს და პარტნიორებთან ერთად, გადაჭრის მექანიზმებზე ვმუშაობთ. 

მთავარი გამოწვევა, ალბათ მაინც ევროინტეგრაციის მიმართულებითაა. ათწლეულზე მეტია, რაც ბერლინი და პარიზი არის ევროპის ის ორი დედაქალაქი, სადაც საქართველოს სრულფასოვან ევროინტეგრაციას სკეპტიკურად აფასებდნენ, ყოველშემთხვევაში, ასეთი მოსაზრება ბევრს გააჩნია, რაც რეალობისგან არცთუ ისე შორს უნდა იყოს. დღევანდელ დღეს, მათ შორის უკრაინაში მიმდინარე ომის კონტექსტის გათვალისწინებით, რაც მნიშვნელოვნად ცვლის სურათს, ხედავთ თუ არა შესაძლებლობას, რომ სწორი მუშაობის შემთხვევაში, ეს სკეპტიციზმი შემცირდეს? 

 ამ შეკითხვაზე პასუხის გასაცემად, ვფიქრობ, რომ საკითხის ორნაწილად გაყოფაა საჭირო. განწყობას რა აყალიბებს? ერთი არის პრაგმატული შეფასება, მეორე არის ემოციებსა და განწყობაზე დაფუძნებული აზრი. ფრანგები, ზოგადად, ძალიან ფრთხილები არიან. თუ საკუთარი თვალით არ ნახეს და არ შეეხნენ, სხვისი ნათქვამით, რაღაც საკითხზე, წარმოდგენის შექმნას ერიდებიან, მითუმეტეს -გადაწყვეტილების მიღებას. 

ამიტომ, ვფიქრობ, რომ ფრანგები, რიგ შემთხვევებში გაცილებით უფრო სკეპტიკურები არიან და და ხშირად, საქართველო, წარმოუდგენიათ როგორც შორეული ქვეყანა, თითქმის აღმოსავლეთ სივრცეში, მაგრამ რომ ჩამოდიან საქართველოში, ესაუბრებიან ადამიანებს და საკუთარი თვალი ეცნობიან ქვეყნის კულტურასა და ყოველღიურ ყოფას, შემდეგ, ხშირად იცვლიან მოსაზრება, ბევრს უთქვამს, პოლიტიკოსებს, რომ სულ სხვა გვარად დავინახე ეს ქვეყანაო. 

აქ გაგაწყვეტინებთ... ფიქრობთ, რომ ცვლილებები, ინსტიტუციურ დონეზეც შეიძლება მოხდეს? კარგია, კონკრეტული პოლიტიკოსების მოსაზრებების შეცვლა, მაგრამ უფრო მნიშვნელოვანია, ინსტიტუციური კუთხიდან განხორციელებული ცვლილება და ამ კონტექსტში, ემანუელ მაკრონის გამოსვლას გავიხსენებ, სადაც მან, საქართველოზე საუბრის დროს, გეოგრაფია, ერთ-ერთ მნიშვნელოვან ფაქტორად დაასახელა?

 არ ვაპირებ ტყუილის თქმას, ეს არის ჩემი ახალი მისიის ერთ-ერთი მთავარი გამოწვევა. ზოგადად, ფრანგები, უფრო დიდი სიფრთხილით უყურებენ ამ საკითხს, რადგანაც ევროკავშირის „მამებად“ მიიჩნევიან, გავიხსენოთ - ჟან მონესა და რობერტ შუმანის ქვეყანაზეა საუბარი,  ადამიანები, რომლებიც ქვანახშირისა და ფოლადის პირველი გაერთიანების სულის ჩამდგმელები იყვნენ.

შესაბამისად, საფრანგეთში, ერთგვარად, პასუხისმგებლობას გრძნობენ, როგორი იქნება ევროკავშირის მომავალი. ისინი სიფრთხილით უყურებენ, რომ ახალმა წევრმა სახლელმწიფოებმა, დესტაბილიზაცია არ შემოიტანონ.  

კრიტიკოსი გიპასუხებდათ, რომ ბოლო პერიოდის ისტორია, გარკვეული თვალსაზრისით, მათ მხარეს არის, რეალისტურია ეს რისკები...?

ნამდვილად, ეს რისკები არსებობს, ბოლო გაფართოებამ, ამ სკეპტიციზმის საფუძველი შექმნა, დაკონკრეტებისგან თავს შევიკავებ.

თუმცა, ჩვენს შემთხვევაში, რუსეთ-უკრაინის ომის ფონზე, ევროკავშირი დადგა დილემის წინაშე, რომ უნდა მიიღოს სერიოზული, ბრძნული და გონივრული პოლიტიკური გადაწყვეტილება. ისეთივე და კიდევ უფრო მნიშვნელოვანი, როგორც თავის დროზე პორტუგალიის, საბერძნეთისა და ესპანეთის მიმართ მიიღეს.

მაშინაც, ეს ქვეყნები არ იყვნენ, ყველა იმ კრიტერიუმის შესაფერისნი, რომლის დაკმაყოფილებაც ინტეგრაციისთვის აუცილებელია, მაგრამ, რადგანაც ერთგან „შავი პოლკოვნიკების“ დიქტატურის რისკი იყო, პორტუგალიაში სალაზარის შემდგომი პერიოდის - „მიხაკების რევოლუციის“ შემდეგი ეტაპი იყო, გავიხსენოთ ფრანკოს მმართველობიდან გამოსული ესპანეთი და ამ დროს ევროპამ იგრძნო, რომ აქ უნდა მიეღო პოლიტიკური გადაწყვეტილება და თვალი დაეხუჭა ზოგიერთ იმ ლაფსუსზე, რაც ამ ქვეყნებს ჰქონდათ. მიზანი იყო, რომ ევროპული სახელმწიფოები მძიმე ხვედრისგან ეხსნათ.

თუმცა, ალბათ გამოიძებნება ადამიანი, ვინც გეტყდოათ, რომ ამ ქვეყნებს, ხელსაყრელი გეოგრაფიული პოზიციები გააჩნდათ, საქართველოსთან განსხვავებით?

ნამდვილად, ეს ქვეყნები სხვა გეოგრაფიის შვილები არიან, მაგრამ საქართველო სჭირდება ევროკავშირს, რადგანაც შესაძლოა, საქართველო, ჩვენს ახლო სამეზობლოში განსახორციელებელი პოლიტიკისთვის, ძალიან საინტერესო პლაცდარმი გახდეს. ვგულისხმობ თურქეთს, ირანსა და ახლო აღმოსავლეთის ქვეყნებს. 

ჩვენ ვართ სუფთად ევროპული ცივილიზაციის ქვეყანა, ერთ-ერთი ყველაზე ძველი ევროპული ცივილიზაციის. პოლ ვალერი, ფრანგი მოაზროვნე იყო, რომლის კრიტერიუმებიც, ყველაზე მეტად არის თანხვედრაში ევროკავშირის კრიტერიუმებთან.

მან თქვა, რომ ნებისმიერ ქვეყანას, რომელსაც შესაძლოა, ევროპულ სივრცესთან კუთვნილების პრეტენზია გააჩნდეს, უნდა აკმაყოფილებდეს სამ კრიტერიუმს, ესენია: ბერძნულ-რომაული კულტურის გავლენა, ქრისტიანული რელიგია, მათ შორის როგორც კულტურული მოვლენა, რაზეც ჩვენი აზროვნებაა დაფუძნებული და ხალხის მონაწილეობა მართვაში, ანუ დემოკრატიული ტრადიციები. 

პოლ ვალერის კრიტერიუმებითვე, ხომ არ ფიქრობთ, რომ დემოკრატიული ტრადიციები, შესაძლოა ჩვენს ძლიერ მხარედ არ იყოს აღქმული? 

ჩვენ ეს ტრადიცია გაგვაჩნია, უფლის ციხე არის ანტიკური ძეგლი, სადაც არის ნახევარსფეროს მსგავსი სათათბირო და სადაც, მაშნდელი სუვერენები, აზრს კითხულობდნენ. ჩვენ გვაქვს თამარ მეფის ეპოქის დარბაზის ისტორიული პრეცენდენტი, გვაქვს პირველი რესპუბლიკის ძალიან კარგი გამოცდილება. 

ძალიან ხშირად, გული მტკიოდა, როდესაც საფრანგეთში ვესწრებოდი კონფერენციებს, ხანდახან, ზოგი გამომსვლელიც კი მიიჩნევდა, რომ საქართველო საბჭოთა კავშირის დაშლის შემდეგ გაჩენილი ქვეყანაა. ეს მაშინ, როდესაც, ჩვენ ჯერ კიდევ 100 წლის წინ გვქონდა უაღრესად ევროპულ ღირებულებებზე დაფუძნებული ქვეყანა, უაღრესად დემოკრატიული კონსტიტუციით. იმ რესპუბლიკის სტანდარტები, დღევანდელ მოთხოვნებსაც კი აკმაყოფილებს, ეს იქნება - უმცირესობების უფლებები, სამოქალაქო უფლებები, ინსტიტუტების განვითარება, კერძო საკუთრების უფლება თუ ქალთა უფლებები. 

მაგალითისთვის, იმავე საფრნაგეთში, 1945 წელს დაელოდნენ, რომ ქალებს ხმის მიცემის უფლება ჰქონოდათ. შვეიცარიაში, კიდევ უფრო გვიან მოხდა ეს ცვლილება. ასე რომ, საქართველო ნამდვილად არ არის გუშინდელი დემოკრატია. ხშირად გვეუბნებიან, რომ თქვენ ახალგაზრდა სახელმწიფო ხართ და ჯერ კიდევ ბევრი გაქვთ გასავლელი, მაგრამ ვფიქრობ, რომ  საქართველომ უკვე გაიარა საკმაოდ მდიდარი გამოცდილების მომცემი პერიოდები. 

საბჭოთა პერიოდი, რასაკვირველია, ეს იყო დიდი სასჯელი, მთელი ეს რეპრესიების პერიოდი, სამაგიეროდ, შემდგომ მოპოვებული თავისუფლების ფონზე, ქართველებმა კარგად შეძლეს, წარსულის მაგალითების გამოყენებით, ამის სხვანაირად დაფასება და დანახვა. ახლა, საქართველოში, არცერთ გონიერ ადამიანს, აღარ გაუჩნდება იმ სასტიკ სისტემაში დაბრუნების თუ მასთან მიახლოების სურვილი. 

ქართული საზოგადოება დღეს არის ძალიან ჯანმრთელი, ესმის თავისუფლების და დამოუკიდებლობის ფასი, ითავისებს ევროპულ ღირებულებებს და ძალიან კარგი ორიენტრირები აქვს. ევროპული მომავლი არის მოსახლეობის დიდი უმრავლესობის დაკვეთა.

შესაბამისად, ვერცერთი ხელისუფლება და პოლიტიკური გუნდი, რომლებიც ერთმანეთს ენაცვლებიან ხელისუფლებაში, ვერ გაბედავს, რომ ეს იდეა შეატრიალოს. ეს არის მოსახლეობის დაკვეთა და პოლიტიკურმა გუნდმა და მთავრობამ, ეს ნება უნდა აღასრულოს. 

ხოლო, ამის მაკონტროლებელი, არის ჩვენი, ძალიან აქტიური და დინამიურად განვითარებადი სამოქალაქო საზოგადოება, ჩვენი მოსახლეობა, რომელიც ერთგვარი ფილტრია. ის, რომ კანონის ჰარმონიზაციის სრული კონსესუსი გვაქვს, არ შეიძლება ისეთი კანონი მივიღოთ, რომელიც წინააღმდეგობაში მოვა ევროკავშირთან, ასევე ევროპული დროშა, რომელსაც ყველგან ვხედავთ... ეს არ არის შემთხვევითი. 

ჩვენ შესაძლოა, კიდევ წლები დაგვჭირდეს ევროკავშირამდე, ხშირად, ფრანგების სკეპტიკურად განწყობილი ნაწილი გვეუბნება, რომ ხომ არ ატყუებთ ხალხს, ხვალ ვერ გახდებით ევროკავშირის წევრები, ხომ იცით, რომ რეგიონი შორს არის და არ გაქვთ პირდაპირი საზღვარი ევროკავშირთან, თუმცა ვფიქრობ, რომ ეს ყველაფერი შეიცვლება, იმის ფონზე, რომ ჩვენ არავისზე ნაკლები და ხშირად ზოგიერთზე უფრო ენთუზიასტი ევროპელები ვართ, ვიდრე ევროკავშირის წევრი არაერთი ქვეყანა.

უკრაინაში მიმდინარე ომი არის უკიდურესად სასტიკი და ცოტათი უხერხულად ვგრძნობ თავს, ამას რომ ვკითხულობ, მაგრამ საბოლოო ჯამში, ხომ არ შეიძლება ეს გახდეს ხელშემწყობი მიზეზი უკრაინისთვის და ასევე საქართველოსთვისაც, ევროინტეგრაციისკენ მიმავალ გზაზე? მათ შორის, იქნებ ეს იყოს მძიმედ გადახდილი ფასის, ნაწილობრივი კომპენსაცია? 

ეს საშინელი ომი, რომელიც სავსეა ტრაგიკული ისტორიებით და გმირულად დაღუპული ადამიანებით, უნდა გახდეს ამის საწინდარი. ამიტომაც, ჩვენ, ქართველები, მივიჩნევთ, რომ ეს არ არის მხოლოდ უკრაინის ომი, არამედ ჩვენი ომიცაა.

უკრაინელი ადამიანების სიცოცხლე, მათ შორის, ჩვენს ევროპულ მომავალს ეწირება, ამიტომაც არის საქართველოში, ასეთი მაღალი სოლიდარობა.

ეს ომი, აუცილებლად უნდა გარდავქმნად ამ შესაძლებლობად, რაც თქვენ ზემოთ აღნიშნეთ. 

ვფიქრობ, მეტწილად გასაგებია მიზნები, რომლის განხორციელებაც, ელჩის სტატუსით გსურთ. თუმცა, უფრო ფართო სპექტრით რომ დაინახოს მკითხველმა სურათი, პერსონალური საკითხზეც გადავალ. უკვე მრავალი წელია, რაც დიპლომატიურ სამსახურში ხართ, რაც დიდწილად, საფრანგეთთან არის დაკავშირებული. შეიძლება ითქვას, რომ დამოუკიდებელი საქართველოსა და საფრანგეთის ურთიერთობების ნახევარმა, სწორად თქვენს თვალწინ გაიარა, რაც შესაძლოა იყოს მოტივაცია - რატომაც არა, ახლა ელჩის სტატუსით, უფრო მეტის გაკეთებაა შესაძლებელი. თუმცა, შესაძლოა, თქვენს ადგილზე მყოფ ადამიანს, ამის საპირისპირო გადაწყვეტილება მიეღო, რადგანაც „შიგნიდან“ ყველაფერი ნანახი გაქვთ და ასეთ დროს, ახალი მოტივაციის პოვნა რთულია. ამას ემატება ის რთული პოლიტიკური სიტუაცია, რაშიც ახლა ვიმყოფებით, შესაბამისად, რატომ დათახმდით ელჩის პოსტს? 

 შეიძლება ითქვას, რომ ქართულ-ფრანგული ურთიერთობების დაბადების დროს, მე მართლაც იქ ვიყავი. ჯერ კიდევ ილია ჭავჭავაძის სახელმწიფო უნივერსიტეტში, აქტიურად ვასწავლიდი ფრანგულ ენას და ერთგვარ სამოქალაქო განათლების კურსს, სადაც სტუდენტებს, ფრანგულ სისტემაზე ვესაუბრებოდი. 

შემდეგ ისე მოხდა, რომ მუშაობა დავიწყე სახელმწიფო მეთაურის აპარატში, სადაც ბატონი გელა ჩარკვიანი იყო დიპლომატიური მრჩეველი და საერთაშორისო ურთიერთობების სამსახურის უფროსი, ეს იყო ფაქტიურად დიპლომატიური სამსახური პრეზიდენტის აპარატში, სადაც მრჩევლად ვიყავი, თუმცა იმ დროს, სახელმწიფო მრჩევლები გვერქვა, რაც საფრანგეთში, ერთგვარ ბრძენთა პალატად ითვლება, რადგანაც ამ პოსტს იკავებს ადამიანი, რომელსაც დიდი პოლიტიკური გამოცდილება აქვს, მაგალითად - ყოფილი მინისტრი. 

რაღაც პერიოდის შემდეგ, სახელმწიფო ინსტიტუტები ჩვენთანაც დაიხვეწა და უბრალო მრჩევლები გავხდით, სწორად ამ პერიოდში მომიწია მუშაობა. სხვათაშორის, კორესპონდენცია ფრანსუა მიტერანისთვისაც კი მაქვს შედგენილი. 

ფაქტიურად, ყველა წერილი, რაც ფრანგულ ენაზე შემოდიოდა, იქნებოდა ეს ევროგაერთიანება, და მაშინ იუნკერი იყო ერთ-ერთი პირველი კომისარი, რომელიც ფრანგულად იწერებოდა, თუ ფრანგულენოვანი ქვეყნები, მათ შორის ალჟირიდან ან აფრიკის სხვა ქვეყნებიდან, ჩემთან მოდიოდა, ხოლო საპასუხო წერილის ტექსტებს, მე ვადგენდი. 

დღეს რომ ვაწყდები ამ წერილებს, მახსენდება, როგორ ვიწყებდით ადმინისტრაციული მიმოწერის ჩამოყალიბებას და როგორ ვიგონებდით ტერმინებს, რადგანაც ეს დილემა იყო, მაგალითისთვის, როგორ გვეთარგმნა ფრანგულში არსებული ფინალური ფორმულები, ქართულ ენაზე. 

ჩვენ ვცდილობდით, რომ თავი დაგვემკვიდრებინა მსოფლიო თანამეგობრობის რიგებში, რისთვისაც ყველა მეგობარი ქვეყნის მხარდაჭერა გვჭირდებოდა. 

მე იმ პერიოდში, დაკავებული ვიყავი პრეზიდენტის სასაუბრო ტექსტის, მისი უშუალო წერილებისა და გამოსვლების ფრანგულ ენაზე მომზადებით. პრეზიდენტისთვის შესათავაზებელ პროექტს ვაკეთებდით და შემდეგ, თავად ასწორებდა და არედაქტირებდა. ეს ურთიერთობები, ძალიან რთულ პოლიტიკურ გარემოში ყალიბდებოდა, კონტექსტი იყო ძალიან მძიმე და ფაქტიურად, სიმბოლურ ხელფასად ვმუშაობდით. 

პარალელურად, ვაგრძელებდი პედაგოგიურ საქმიანობას, რაც სახელმწიფო სამსახურში საქმიანობის გაგრძელების შესაძლებლობას მაძლევდა. შევარდნაძეს თავად გააჩნდა მაღალი დიპლომატიური კლასი, რაც ძალიან  დაგვეხმარა, რადგანაც გარკვეული ფორმულები და ხედვები დაგვახვედრა. ძალიან დაგვეხმარა გელა ჩარკვიანის ფაქტორი, რომ გავზრიდლიყავით და სწორად ამ გარემოში მომიწია, დიდ პოლიტიკოსებთან შეხვედრა.

ერთი შეხვედრა ფრანსუა მიტერანთან მოვასწარით, რომელიც მალევე გარდაიცვალა, შემდგომ ჟაკ შირაკთან გავაგრძელეთ ურთიერთობა და სენატის ყველა თავმჯდომარესთან თუ სხვა მნიშვნელოვან ფიგურასთან. 

ერთი დაზუსტება, ფუნქციონირებდა თუ არა საფრანგეთის საელჩო ამ პერიოდში და რა იყო თქვენი უშუალო ფუნქცია, გარდა კორესპონდენციებისა თუ სხვადასხვა პროექტების მომზადება?

საფრნაგეთის საელჩო მოგვიანებით გაიხსნა საქართველოში, რამაც დიდი როლი შეასრულა ჩვენი იმიჯის გამტკიცებაში. ხშირად, მათი ინიციატივით ჩამოდიოდნენ აქ ფრანგი პოლიტიკოსები, სენატში შეიქმნა ორი ქვეყნის მეგობართა ჯგუფი და მოკლედ რომ ვთქვათ, ურთიერთობები უფრო მეტად ინსტიტუციური გახდა. 

ჩვენი სამსახური მოწოდებული იყო, რომ გაგვეღრმავებინა ეს ურთიერთოები, გავსულიყავით სხვა კავშირებზე და შეგვექმნა ერთგვარი ლობისტური ჯგუფი, რათა სათქმელი, რომლის გაჟღერებაც გვსურდა, მათი მეშვეობით მიგვეტანა საფრანგეთის უმაღლეს პოლიტიკურ ხელმძღვანელობასთან. 

საბოლოო ჯამში, შეიძლება ითქვას, რომ ჩემს თვალ წინ იქმნდებოდა ეს ურთიერთობები და ერთვარი აზარტი იყო ჩემთვისაც, რომ მონაწილეობა მიმეღო ამ ისტორიულ პროცესებში. 

საფრანგეთის პრეზიდენტებზე საუბრისას, ჩვენს კონტექსტში, ყველაზე მეტად სარკოზი ახსენდებათ, რათქმაუნდა, რუსეთის მიერ დაწყებულ ომში, მისი მონაწილეობის მიზეზით?

 2008 წელს, სარკოზის ყველა ვიზიტს ვახლდი და იმ ცნობილ მოლაპარკებებში მონაწილეობას ვიღებდი, ცხადია, არა როგორც მომლაპარკებელი, არამედ პრეზიდენტის სამსახურის წარმომადგენელის რანგში. მე თვითონ წარმოშვებით გორიდან ვარ, ომის დროს, ჩემი მშობლები, ალყა შემორტყმულ სოფლებში იყვნენ და ემოციური ფონი, კიდევ უფრო მეტი იყო. 

მახსოვს, რომ ჩემი ნათესავები, როდესაც ტელევიზორში მხედავდნენ, მიკავშირდებოდნენ და მთხოვდნენ, რომ სარკოზისთვის ესა თუ ის ინფორმაცია მიმეწვდინა, რაც იმ მომენტში, გორში ხდებოდა. ამ პროცესში მონაწილეობის მიღება, მძიმე ემოციური ფონის პარალელურად მიწევდა და დღეს, ორივე ის ადამიანი, რომელიც მაშინ, ჩემსავით, სარკოზის ტექნიკური მრჩეველი იყო, ხოლო მეორე - ბერნარ კუშნერის მრჩეველი, ძალიან მაღალ პოზიციებზე არიან. სწორად, მათთან ერთად ვამუშავებდი ფორმულირებებს, რაც 6 პუნქტიან შეთანხმებაში უნდა ჩაწერილიყო. 

ამ ისტორიებს იმიტომ ვიხსენებ, რომ გარკვეული აზარტია, რადგანაც, თითქოს, თავიდანვე მოვყვები ამ ურთიერთობს და განვიცდი იმას, რაც მინდოდა უკეთ გამოსულიყო და მეტისთვის მიგვეღწია, მაგრამ რაღაც დავაკელით, ან შემთხვევათა თანხვედრამ განაპირობა, რომ სხვა პოლიტიკურ კონტექსტში აღმოვჩნდით. 

რასაკვირველია, მე უფრო მეტი და უფრო სწრაფი ინტეგრაცია მსურდა ევროკავშირთან, მათ შორის საფრნაგეთის დახმარებით, თუმცა, საბოლოო ჯამში, ეს არის ის, რისი გაკეთებაც მოხერხდა. 

ნამდვილად, დღევანდელი რთული და კომპლექსური პოლიტიკური სიტუაციიდან გამომდინარე, შესაძლოა მეთქვა, რომ ელჩობა, ახლა ზედმეტი თავის ტკივილა, მაგრამ ისევ ამ აზარტიდან გამომდინარე და ფაქტიდან, რომ ძალიან მიყვარს ჩემი ქვეყანა და ასევე, ძალიან ძვირფასია ჩემთვის საფრანგეთი, ჩემი ცხოვრების ნაწილია, რასაც არ ვმალავ და მეტიც, ჩემს მეორე სამშობლოდ მივიჩნევ, ჩემი სამაგისტრო თემაც -  საფრანგეთის როლზეა, ევროინტეგრაციის საკითხებში.

შესაბამისად, მსურს, რომ არ მივატოვო ის საქმე, რასაც ახლა ვემსახურები და ჩემი მოკრძალებული წვლილი შევიტანო ამ ურთიერთობების გაძლიერებაში. ელჩის რანგი მეტ პასუხისმგებლობას გულისხმობს, მაგრამ, ასევე, იძლევა საშუალებას, რომ უფრო შორს მიმიწდვეს ხმა. ვფიქრობ, რომ შემიძლია, საქართველოს ხმა, უფრო უკეთ გავაჟღერო საფრნაგეთში. 

კიდევ ბევრ საკითხზე მსურდა ამ ინტერვიუს ფარგლებში საუბარი, მაგრამ შეზღუდული დროიდან გამომდინარე, ბევრი დრო აღარ დარჩა, ამიტომ  სასაუბრო თემას შევცვლი. ლევილის არის ადგილი, რომელიც ფონად გასდევს თქვენს საქმიანობასაც. მოდით, ზოგად კითხვას დაგსიმევთ, რადგანაც მკითხველისთვის უფრო იოლი იყოს სიტუაციის აღქმა. დღეს რა მდგომაროება გვაქვს ლე ვილთან მიმართებით, რა შინაარსი შეიძლება შეიძინოს ამ ადგილმა, გარდა იმისა რომ ისტორიული მეხსიერების ნაწილია. მოკლედ,  რას შეიძლება ველოდოთ? 

ლევილი ისტორიული მეხსიერების ნაწილია და საქართველოში, ალბათ, პარიზის შემდეგ, ყველაზე ცნობილი ფრანგული ქალაქია, არადა, ეს არის პატარა კომუნა, რომელიც აქ [საფრანგეთში.რედ] თითქმის არავინ არ იცის. ისე მოხდა, რომ პირველი რესპუბლიკის მთავრობა, როდესაც პოლიტიკურ ემიგრაციაში ჩამოვიდა, თავდაპირველად, გაფანტულად ცხოვრობდნენ,  ეს გრძელდებოდა დაახლოებით 1922 წლამდე.

თუმცა, აშკარად იყო აუცილებლობა, რომ სადღაც შეკრებილიყვნენ და ბოლშევიკების წინააღმდეგ ემუშავათ. ამიტომ, იოსებ ელიგულაშვილმა, რომელიც ებრაული წარმოშობის ქართველი იყო და აქ ქუთაისიდან ჩამოვიდა, ბიზნესის ალღო აღმოაჩნდა, როგორც იტყვიან მიდგა-მოდგა და სწორად მან იპოვა ეს ადგილი. 

ცოტამ თუ იცის საქართველოში, რომ ლევილის შატო, ქართული ფულით არის ნაყიდი, მაგრამ პოლონეთის სახელმწიფომ, ემიგრაციაში მყოფ საქართველოს მთავრობას გადაუხადა კომპენსაცია, რომელიც მას ემართა, წარსულში, ქართველების მიერ,  პოლონური ბატალიონის შენახვისთვის. სწორად ამ ფულის დამატებით გახდა შესაძლებელი, 1922 წელს აღნიშნული ტერიტორიის შეძენა. მაშინვე, ემიგრაციაში მყოფი მთავრობის წარმომადგენლებმა დაწერეს, რომ ეს იყო საქართველოს საკუთრებაში არსებული ქონება და როგორც კი დამოუკიდებლობა დავიბრუნებდით, ეს მემკვიდრეობა, ქართველ ერს გადაეცემოდა. 

1926 წელს, უკვე როდესაც 1924 წლის აჯანყება სისხლში ჩაახშეს და ოპტიმიზმის ნიშნები ქრებოდა, მათ თავიდან აირიდეს ის რისკი, რომ სსრკ-ს სამართალმემკვიდრედ გამოეცხადებინა თავი და მოეთხოვა ყველა ის აქტივი, რაც საქართველოს ეკუთვნოდა, ამიტომ, ამ წელს, ჩამოყალიბდა ამხანაგობა, რომელიც ფრანგული კანონმდებლობით დარეგისტრირდა როგორც კერძო საკუთრება.

საბოლოო ჯამში, 5 ოჯახის სახელზე გაფორმდა ეს ქონება და 80 წლის განამვლობაში, ამ ოჯახების სახელზე იყო კანონით რეგისტრირებული. ნოე ჟორდანიას გარდავალებამდე, დაიწერა ანდერძი, რომელსაც ჩვენ მორალურ ანდერძს ვეძახით, და რომელიც ნოტარიუსთან არ დაარეგისტრირეს, იგივე შიშების პრევენციის მიზნით, რაც შენობის რეგისტრაციის დროს არსებობდა და რამაც, მოგვიანებით, ქონების გადმოცემის დროს, ძალიან გაგვირთულა სიტუაცია, რადგანაც ყველა მემკვიდრე, ცალკე უნდა მოგვეძებნა. 

ლევილის საქართველოსთვის გადმოცემის პროცესში, თქვენი ჩართულობა რა სახის იყო? 

ისე მოხდა, რომ ბოლოს მე ყველაზე ხანდაზმული წევრი აღმოვჩნდი იმ კომისიაში, რომელიც ლევილის დაბრუნებაზე მუშაობდა. ხშირ შემთხვევაში, მინისტრები და მოადგილეები იცვლებოდნენ, იცვლებოდა ფრანგული მხარის წარმომადგენლობა და გამოვიდა, რომ მხოლოდ მე ვიყავი უცვლელი წევრი, მთელი ამ ხსნის განმავლობაში.

არ მინდა ჩემს დამსახურებებზე საუბარი, მე, როგორც საქართველოს წარმომადგენელმა და დესპანმა, სხვებთან ერთად, ადვოკატთან კონსულტაციით გავარკვიეთ, რომ ვინაიდან ხდებოდა, ქონები სტატუსის შეცვლა ტრანზაქციის შემთხვევაში, ფრანგული კანონმდებლობა ითვალისწინებს, რომ ექსპერტის მიერ შეფასებული ღირებულების 60%-ი, ბეგარის სახითსაფრანგეთისთვის უნდა გადაგვეხადა. ბუნებრივია, რომ ისეთ ცუდ მდგომარეობაში მყოფი ლევილის მამული, თანაც 4 ჰექტარი, 3,000 კვადრატუალმდე არსებული შენობა, საკმაოდ დიდი ფასი გამოვიდოდა, თანაც, იქიდან გამომდინარე, რომ ეს შენობა მთლიანად საჭიროებდა რეაბილიტაციას.

არ არსებობდა არანაირი ტექნიკური დოკუმენტაცია, ყველა ექსპერტიზა ჩასატარებელი იყო, შესაბამისად ვიფიქრეთ, რომ ეს 60%-იანი ბეგარა, ძალიან დიდი ფინანსური ტვირთი იქნებოდა.

ამიტომ, ვისარგებლეთ დიპლომატიური ხრიკით და სარკოზის 2011 წლის ოქტომბრის ვიზიტი რომ მზადდებოდა, ეს იყო პერიოდი, როდესაც ნიკოლა სარკოზი ხელახლა იყრიდა პრეზიდენტად კენჭს და საქართველო მისი საგარეო პოლიტიკის მარგალიტად ითვლებოდა. ცხადია,  2008 წლის აგვისტოს ომიდან გამომდინარე, მაშინ მე დესპანი გახლდით აქ და მისმა მრჩეველმა მითხრა, რომ პრეზიდენტ სარკოზისთვის მნიშვნელოვანი იქნებოდა, რომ ეს ვიზიტი ემოციური ყოფილიყო და ისე მოხდა, რომ მე მომიწია სარკოზის ვიზიტის ფარგლებში, მის წარმოსათქმელ სიტყვაში, სასაუბრო ელემენტბზე მუშაობა, ფრანგ კოლეგასთან ერთად. 

ასე მოვახვედრეთ, მის გამოსვლაში ლეველი და ცნობილი მესიჯი - "საქართველოში რომ ვიმყოფები, თავი ევროპაში მგონია“ და სხვა მესიჯები, რის შემდეგაც, სარკოზიმ ეს გზავნილები გააჟღერა, რითიც ჩვენ, საფრანთეში, ძალიან ვისარგებლეთ.

ავიღე ეს გამოსვლა, ფინანსთა სამინსიტროში დავნიშნეთ შეხვედრა და ვუთხარით, რომ საფრანგეთის პრეზიდენტი მხარს უჭერს, რომ ეს ისტორიული საკუთრება გადაეცეს საქართველოს, იმ პირობით, რომ მოეწყოს ქართულ-ფრანგული კულტურის ცენტრი. 

არ იყო მარტივი პროცედურა, მაგრამ საბოლოო ჯამში, ეს მოლაპარკებები გადავიდა სახელმწიფოთა შორის, მაშინდელი იუსტიციის მინისტრი - თეა წულუკიანია და გელა დუმბაძე, ყოფილი დიასპორის მინისტრი, აქტიურად ჩაერთნენ ამ პროცესში და საბოლოოდ, საფრანგეთმა ოფიციალურად გაგვათავისუფლა დაკისრებული ბეგარისგან. სამაგიეროდ, საქართველოს მთავრობამ გამოყო 5,6 მილიონი ევროს ღირებულების ბიუჯეტი, რომელიც უნდა მოხმარდეს ამ ცენტრის რეაბილიტაციას. 

საინტერესო მოვლენები გაიხსენეთ... და ბოლო კითხვა, რა იქნება რეაბილიტაციის შემდეგ? 

კონცეფცია უკვე დაწერილია, ჩამოყალიბებულია, რა უნდა იყოს ამ ცენტრში, საუბარია - სამკითხველო დარბაზი, არქივი, უნდა იყოს ძალიან საინტერესო პროექტების დუღილის ადგილი იყოს დინამიური. ასევე იქნება სამუზეუმო სივრცე, სადაც პირველი რესპუბლიკის ისტორიასთან ერთად, ზოგადად პოლიტიკური ემიგრაციის ისტორიას გავაცნობთ დაინტერსებულებს. ცხადია, ყურადღების გარეშე არც ღვინის ისტორია და სხვა მნიშვნელოვანი საკითხები დარჩება, უბრალოდ, ეს უნდა გაკეთდეს ძალიან თანამედროვე მეთოდებით. 

ახალგაზრდებს, დღეს აღარ აინტერსებს უბრალოდ ექსპონანტების ნახვა, უნდა იყოს აუდიო, ვიდეო და ციფრული ტექნოლოგია გამოყენებული და ამასგარდა, მკვლევარებისა და ისტორიკოსებისთვის მიზიდულობის ცენტრი უნდა გახდეს. 

ასევე ვფიქრობ, რომ სამომავლოდ დავაარსოთ ფოლკლორის საერთაშორისო ფესტივალი, დოკუმენტური ფილმების საერთაშორისო ფესტივალი და ასევე შესაძლებელია, რომ ლევილში  გვქონდეს საერთაშორისო კლასიკური მუსიკის ფესტივალი, რომელიც ახლა წინანდალში იმართება, მაგალითად - აქაც ჩატარდეს ერთი სერია. მოკლედ, უამრავი პროექტი და იდეები გვაქვს.

2026 წელს, ეს ცენტრი გაიხსნება და არსებული გეგმების საფუძველზე, მოხდება განვითარება.