ირანის თავდაცვის მინისტრის ყოფილი მოადგილე ბრიტანეთის აგენტობისთვის სიკვდილით დასაჯეს
რუსეთის დაზვერვის წარმომადგენლები ირანს თავდაცვის მინისტრის ყოფილი მოადგილის, ალირეზა აკბარის გამოაშკარავებაში დაეხმარნენ, რომელიც ბრიტანეთის სასარგებლოდ ჯაშუშობისთვის გაასამართლეს. ამის შესახებ The New York Times წერს.
2023 წლის იანვრის დასაწყისში ირანის ხელისუფლებამ გამოაცხადა, რომ აკბარის სიკვდილით დასჯიდნენ.
1990-2000 წლებში ის ირანის თავდაცვის მინისტრის მოადგილის თანამდებობაზე მუშაობდა და ქვეყნის რამდენიმე მაღალი თანამდებობის პირის, მათ შორის ეროვნული უსაფრთხოების საბჭოს ამჟამინდელი მდივნის, ალი შამხანის მრჩეველი იყო.
ირანის ეროვნულმა ტელევიზიამ გამოაქვეყნა ვიდეოების სერია, რომლებშიც აკბარი აღიარებს, რომ ჯაშუშობდა. თუმცა, სიკვდილით დასჯამდე ცოტა ხნით ადრე აკბარიმ აუდიო მესიჯი გადასცა BBC-ის, რომელშიც აცხადებდა, რომ აღიარებითი ჩვენება ზეწოლის ქვეშ მისცა.
ირანის ხელისუფლების ცნობით, 2004 წლიდან აკბარი ბრიტანული დაზვერვის, MI6-ის მიერ იყო გადაბირებული და დასავლეთს ირანის ბირთვული პროგრამის შესახებ მნიშვნელოვან ინფორმაციას აწვდიდა. კოლაბორაციისთვის მან, სავარაუდოდ, 2 მილიონ დოლარზე მეტი მიიღო.
გამოცემის ცნობით, კერძოდ, სწორედ აკბარიმ გაუმხილა ბრიტანელებს ფორდოს მიწისქვეშა კომპლექსის ნამდვილი დანიშნულება, რომელიც ბირთვული იარაღის შესაქმნელად საჭირო გამდიდრებული ურანის წარმოების მთავარი ცენტრი იყო.
იმ დროს დასავლეთის სადაზვერვო სააგენტოებმა დიდი ხანია იცოდნენ სატელიტური სურათებით, რომ ირანი აშენებდა ობიექტს ფორდოს მთებში, მაგრამ მას სამხედრო საცავად თვლიდნენ. როგორც ჟურნალისტები ხაზს უსვამენ, ფორდოს მიერ ინფორმაციის გაჟონვამ შეცვალა მსოფლიო წარმოდგენა ირანის ბირთვულ პროგრამაზე და შეცვალა დასავლეთის გეგმები მასთან მიმართებაში.
2008 წელს აკბარი პენსიაზე გავიდა და მალე დიდ ბრიტანეთში დასახლდა, სადაც მეორე მოქალაქეობა მიიღო. 2019 წელს შამხანის მიწვევით ირანში ჩავიდა, რის შემდეგაც დააკავეს.
New York Times-ის სტატიაში ნათქვამია, რომ სწორედ ამ დროს, ირანის ხელისუფლებამ რუსული დაზვერვის დახმარებით შეიტყო, რომ აკბარი ფორდოს კომპლექსის შესახებ გაჟონვის წყარო იყო. ამასთან, გაზეთი აღნიშნავს, რომ გაურკვეველია, როგორ მიიღო ეს ინფორმაცია რუსეთმა, რომელიც ირანის ახლო მოკავშირეა.
როგორც გაზეთი აღნიშნავს, ასეთი მაღალი თანამდებობის პირები ირანში 1982 წლის შემდეგ არ დაუსჯიათ. მაშინ სიკვდილით ყოფილი საგარეო საქმეთა მინისტრი სადექ გოთბზადე დასაჯეს, რომელიც აიათოლა ხომეინის წინააღმდეგ შეთქმულების ბრალდებით გაასამართლეს.