ახალი ამბები

სომხეთის პრემიერ-მინისტრმა ნიკოლ ფაშინიანმა განაცხადა, რომ აზერბაიჯანთან სამშვიდობო და სახელმწიფოთაშორისი ურთიერთობის შესახებ დოკუმენტის პროექტი შეთანხმებულია, მოლაპარაკებები დასრულებულია და ერევანი მზად არის დოკუმენტს ხელი მოაწეროს. 

State Of Play: ფაშინიანის თქმით, აზერბაიჯანი ხელშეკრულების ხელმოწერისთვის ორ პირობას აყენებს. პირველი არის ეუთოს მინსკის ჯგუფის სტრუქტურების დაშლა. პრემიერმა აღნიშნა, რომ სომხეთისთვის ეს გასაგებია, თუ მთიანი ყარაბაღის კონფლიქტი დასრულებულად ჩაითვლება.

• "თუმცა, ეუთოს მინსკის ჯგუფს, სულ მცირე, დე ფაქტო უფრო ფართო კონტექსტი აქვს და ჩვენ გვინდა დარწმუნებული ვიყოთ, რომ აზერბაიჯანი არ განიხილავს მინსკის ჯგუფის დაშლას, როგორც აზერბაიჯანის ტერიტორიაზე სომხურ-აზერბაიჯანული კონფლიქტის დასრულებისა და სომხეთის რესპუბლიკის სუვერენულ ტერიტორიაზე მისი გადატანისკენ გადაგმულ ნაბიჯს." - თქვა მან.
• ფაშინიანმა ოფიციალურად შესთავაზა ბაქოს სამშვიდობო შეთანხმებაზე და მინსკის ჯგუფის დაშლის შესახებ შეთანხმების ერთდროულად, ერთ ადგილას და ერთ დროს ხელმოწერა.
• სომხეთის პრემიერის თქმით, მეორე დაბრკოლება არის ბაქოს მტკიცება, რომ სომხეთის კონსტიტუციაში არის ტერიტორიული პრეტენზიები. მისი თქმით, მხოლოდ სომხეთის საკონსტიტუციო სასამართლოს შეუძლია ქვეყნის ძირითადი კანონის ოფიციალური ინტერპრეტაცია.

Big Picture: ფაშინიანი მიიჩნევს, რომ 2024 წლის სექტემბერში სასამართლომ დაადგინა, რომ დებულება, რომელიც ადგენს ალმა-ატას დეკლარაციას საზღვრის დემარკაციის საფუძვლად, კონსტიტუციურია. ეს ნიშნავს, რომ სომხეთი აღიარებს აზერბაიჯანის ტერიტორიულ მთლიანობას ყოფილი საბჭოთა აზერბაიჯანის სსრ-ის საზღვრებში.

• მან ხაზგასმით აღნიშნა, რომ აზერბაიჯანის კონსტიტუციაში მსგავსი პრეტენზიების არსებობის მიუხედავად, ერევანი ამას არ იყენებს ხელშეკრულების ხელმოწერაზე უარის თქმის მიზეზად, ვინაიდან შეთანხმების პროექტი უკვე შეიცავს ფორმულირებას ტერიტორიული პრეტენზიების არარსებობის შესახებ.

Context: სომხეთის პრემიერ-მინისტრმა კიდევ ერთხელ დაადასტურა თავისი ერთგულება სამშვიდობო დღის წესრიგისადმი და აზერბაიჯანი ომის პროპაგანდაში და ცეცხლის შეწყვეტის რეგულარულ დარღვევაში დაადანაშაულა.

• ფაშინიანის თქმით, სომხეთის არმიამ მიიღო მკაფიო ბრძანება ცეცხლის შეწყვეტის არ დარღვევის შესახებ და სომხეთი მზადაა ერთობლივად გამოიძიოს ყველა ინციდენტი საზღვარზე. მან ბაქოს ერთობლივი მექანიზმის შექმნა შესთავაზა მსგავსი შემთხვევების გამოსაძიებლად.
• დასასრულს, პრემიერმა ხაზგასმით აღნიშნა, რომ ომს არ აქვს გამართლება და ყველა მხარეს მოუწოდა, თავი შეიკავონ პროვოკაციული განცხადებებისგან: "სომხეთისა და აზერბაიჯანის ხალხები იმსახურებენ მშვიდობას. არ იქნება ომი, იქნება მშვიდობა."
• ფაშინიანმა განაცხადა, რომ სომხეთის ახალი კონსტიტუციის ტექსტი არ უნდა შეიცავდეს მითითებებს დამოუკიდებლობის დეკლარაციაზე, თუმცა აღნიშნა, რომ გადაწყვეტილება ხალხმა უნდა მიიღოს.